سوسن

 با بررسی آیات قرآن و سیره و سخنان پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امامان معصوم(علیهم السلام)

در می‌‌یابیم که عدالت از مهم‌ترین بنیان‌های یک جامعه است.

قرآن نیز هدف برانگیختگی پیامبران و به طور کلی حکومت نبوی را عدالت می‌‌داند:

«ما پیامبران خود را با دلایل روشن فرستادیم و به آنها کتاب و میزان نازل کردیم

تا مردم به عدالت قیام کنند.» (حدید، 25)

بنابراین در اسلام برپا کردن جامعه‌ای ایده‌آل و مطابق با فرمان‌های الهی جز از راه عدالت میسر نیست.

اما چرا اسلام این اندازه به عدالت تاکید دارد؟ در حدیثی از امام صادق علیه السلام روایت شده است:

«اگر در میان مردمان به عدالت رفتار شود، همه احساس بی‌نیازی می‌‌کنند.»

در اسلام ملاک عدالت‌ورزی، گماشتن فردی عادل به عنوان حاکم جامعه است که بین خود و مردم به عدالت رفتار کند.

چنانکه در آیه قرآن می‌‌فرماید:« به کسانی که ستم کرده‌اند، متمایل نشوید که آتش (دوزخ) به شما می‌‌رسد

و در برابر خداوند برای شما دوستانی نخواهد بود و سرانجام یاری نخواهید شد»
 

بی‌تردید، این سخن بدین معناست که اگر فرصت‌ها و امکانات میان آدمیان به گونه‌ای توزیع شود

که برای همه امکان دسترسی به آنها فراهم باشد، افراد قادر خواهند بود استعدادها و توان‌های نهفته خود را آشکار کنند

و از این طریق هر کسی احساس رضایتمندی نسبی از وضعیت خود در اجتماع دارد.

البته این بیان، بدین معنا نیست که از این طریق رضایت‌مندی کاملی در اجتماع وجود خواهد داشت؛

بلکه افراد حداقل از احساس نیاز و وابستگی به دیگران رها خواهند شد

و بر پایه استعداد خود به کشف و بروز ظرفیت‌های خود نایل می‌‌شوند.

همین عدالت امیرالمؤمنین بود که موجب شد کسانی که صاحب نفوذ بودند نتوانند او را تحمل کنند

باید عدالتی را که می شود اجرا کرد، به اجرا در آ‌ورد و برای رسیدن به آن،

مردم باید معنای عالت را بفهماندن تا عدالت به صورت یک فرهنگ در آمده

و قابل تحمل شود و مردم برای رسیدن به آن تلاش کنند.

آری قابل تحمل

چون همین عدالت امیرالمؤمنین بود که موجب شد کسانی که صاحب نفوذ بودند نتوانند او را تحمل کنند

و در پایان هم (قتل فی محراب عبادته لشده عدله). گر چه توده های مردم از عدالت امیرالمؤمنین مسرور بودند