سوسن

           تا کسی دین خدا را نشناسد، چگونه میتواند به آن عمل کند

                        و تا کسی دیندان نشود، چگونه می تواند دیندار باشد؟

    در کلمات امام علی (علیهالسلام) شناخت دین، یکی از شاخصههای دینداری به شمار آمده؛[1]

از جمله این که حضرت می فرماید: «أَوَّلُ الدِّینِ مَعرِفَتُهُ؛[2] سرآغاز دین، خداشناسی است».

و یا «مَعرِفَهُ العلمِ دینٌ یدانُ بِهِ؛[3] شناخت دانش، دینی است که پذیرفته و به آن عمل میشود».

پس باید در زندگی ایمانی، سهمی برای دینشناسی و ارتقای بصیرت دینی اختصاص داد

و مسائل فرهنگی را مهم شمرد.

مطابق تعالیم دینی، شرط دستیابی به معرفت حقیقی، طهارت روح است

و کلید طهارت روح، ایمان به خدا و تقواست.

پیداست جان و دلی که با ایمان به خدا و محبت او پیوند داشته باشد

و به تقوا و پارسایی روی آورد،

بی تردید درون را از اوهام و ظنون و باورهای ناصواب و خیال پردازیها پیراسته میسازد

و حقایق را آن گونه که هست میشناسد و به خود اجازه نمیدهد ذرهای از حقیقت و واقعیت کنار رود

و خواستهها و هوسها، اندیشهها و معرفتهای او را بسازند

و سراب را به جای آب و جهالت را به جای معرفت قالب کنند.

در قرآن کریم، به روشنی ارتباط معرفت با ایمان و تقوا بیان شده است.

قران میفرماید: «اَوَ مَن کانَ مَیّتاً فَأحییناهُ وَ جَعَلنا لَه نوراً یَمشی به فی النّاس کَمَن مثله فی الظلمات لیس بخارج مِنها؛[4]

آیا کسی که مرده بود و زندهاش گردانیدیم و برای او نوری پدید آوردیم تا در میان مردم در پرتو آن نور راه برود همانند کسی

است که در ظلمتها قرار گرفته و از آن خارج نمیشود».

از این آیه به خوبی استفاده میشود که ایمان نورآفرین، معرفتساز و آگاهی دهنده است

و انسان را از اشتباهات در زندگی دنیوی باز میدارد.

امام علی (علیهالسلام) در مذمت گروهی فرومایه و پست به نام «هَمَج رعاع» یعنی مگسانی کوچک و ناتوان میفرمایند:

«این گروه از نور علم و دانش بهرهای نبردهاند؛ لَم یَستَضیئوا بِنُورِ العلم».[5]

همچنین درفرازی دیگر از نهج البلاغه در بیان علل انحراف بنی امیه میفرمایند:

«لَم یَستَضیئوا بِأَضواء الحکمه وَ لَم یَقدَ حوا بِزنادِ العُلُومِ الثّاقبه؛[6]

آنها (بنی امیه) از روشنیهای حکمت و عرفان بهرهمند نشدند و

با آتشزنههای علوم و معارف درفشان، آتش نیفروختهاند».

فهرست منابع

[1]- گروهی از پژوهشگران، رهتوشه راهیان نور، بی جا، بی تا، صص 227 – 226 .

[2]- نهج البلاغه، خطبه 1.

[3]- همان، حکمت 147.

[4]- سوره انعام  آیه 122.

[5]- ترجمه نهج البلاغه، فیض الاسلام، خطبه 189، ص 628.

[6]- نهج البلاغه، خطبه 107، ص 322.